Ο Harry Potter και η επίθεση των sequels.

«Η σκανδαλιά πέτυχε» και ο τρίτος στη σειρά κινηματογραφικός Χάρυ Πότερ θριαμβεύει εδώ και αρκετές εβδομάδες στις αίθουσες όλου του κόσμου. Δια χειρός του ανεξάρτητου (;) Cuaron, ο μικρός μάγος επιστρέφει πιο σκοτεινός, πιο ώριμος, πιο εμπνευσμένος. O πρώτος του Colombus, που έσπειρε για πρώτη φορά την ανεξέλεγκτη Πότερ-μανία θεωρείται ήδη αρκετά παιδικός και μελό για τα γούστα του κοινού. Ο δεύτερος, που φάνταζε τρομακτικός, ακόμα κι ακατάλληλος για τα μάτια των ανήλικων θεατών, έχει πάψει πολύ καιρό τώρα να προβληματίζει. Και ενώ ο κόσμος συρρέει αθρόα στις τριπλές και τετραπλές προβολές για να δει την πολυαναμμενόμενη τρίτη συνέχεια, τα ονόματα των συντελεστών της τέταρτης ταινίας, μαζί με μυστικά και εκπλήξεις είναι ήδη γνωστά. Μήπως, τελικά, το φαινόμενο Χάρυ Πότερ αποτελεί την εκπληκτικότερη διαστροφή που εμφανίστηκε από καταβολής κινηματογράφου;

Η πραγματικότητα των sequels δεν είναι τωρινή. Όμως τα τελευταία χρόνια η κατάσταση έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Η σειρά των Matrix και του Αρχοντα των Δαχτυλιδιών, αλλά και ο Spiderman που βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, αποτελούν το πρώτο ηχηρό σκαμπίλι μίας νέας, πρωτοφανούς κινηματογραφικής τάσης. Το σινεμά προσφέρεται πλέον σε πακέτα, με δόσεις και χρονοδιαγράμματα. Κάθε χειμώνα ή καλοκαίρι, οι ίδιοι ήρωες επιστρέφουν και συνεχίζουν ανενόχλητοι από εκεί που μας είχαν αφήσει. Τα ραντεβού τους κανονίζονται με προοπτική τριετίας ή πενταετίας, οι σκηνοθέτες αλλάζουν θέσεις και το «the end» πέφτει μονάχα μαζί με το δημιουργικό ξεζούμισμα της όποιας καρπερής ιδέας.

Και αυτό απέχει κατά πολύ από το φαινόμενο των αιώνιων sequels του James Bond, ή την τετραλογία Batman των 90's, ή και τα επιτυχημένα Die Hard του Willis. Ακόμα και η σειρά του Πολέμου των Αστρων αντανακλούσε άλλες ανάγκες. Πριν βέβαια το πακέτο των prequels του Lucas βγει στο σφυρί. Η εντυπωσιακή διαφορά είναι πως το πάλαι ποτέ κριτήριο της επιτυχίας μίας ταινίας αποτελεί σήμερα ψιλά γράμματα για τους παραγωγούς. Τα μεγάλα συμβόλαια κλείνονται a priori με προοπτική συνεχειών και η επιτυχία του κάθε πρώτου μέρους απλώς προσδιορίζει το πλήθος των ακόλουθων.

Αν αυτό δεν προδίδει την μαλθακότητά του σημερινού σινεμά, τότε τί άλλο να περιμένουμε. Δε λέμε, εξαίρετος ο Potter του Cuaron, εντυπωσιακός ο τρίτος Αρχοντας, απελπισία το φινάλε του Matrix. Όμως, πίσω από όλα αυτά, μήπως το κοινό έχει απολέσει όλες του τις αντιστάσεις; Γιατί το θεωρούμε φυσιολογικό, ένα έργο να ολοκληρώνεται σε τρεις δόσεις και έπειτα από τρία ή τέσσερα χρόνια; Γιατί αναμένουμε την εκδοχή ενός άλλου σκηνοθέτη πάνω στο ίδιο πάνω κάτω θέμα; Και γιατί πρέπει ο Spiderman να μας βρει να τον περιμένουμε και το 2005 και το 2007;

Αν αυτό δεν ισοδυναμεί με παντελή απώλεια του μέτρου, της έμπνευσης, της φειδούς και της ουσίας στην έκφραση, τότε περί τίνος πρόκειται; Πράγματι, ο δεύτερος Shrek θα είναι εντυπωσιακός. Ο Θεός να μας έχει καλά, να εντυπωσιαστούμε και από τον τρίτο ή τον τέταρτο. Όμως, ο David Lean γύρισε έναν Λόρενς της Αραβίας. Ο Kubrick δεν συνέχισε με ένα 2002 την Οδύσσειά του. Και ο Welles κατάφερε να χωρέσει μια χαρά τον Kane του σε μία ταινία. Γιατί άραγε;