The Humbling

Ένας εξηντάρης ηθοποιός του οποίου οι υποκριτικές ικανότητες έχουν αρχίσει να φθίνουν έρχεται αντιμέτωπος με την κατάθλιψη. Έχοντας αφιερώσει όλη του τη ζωή στην υποκριτική και στον φανταστικό κόσμο των ρόλων του, αναγκάζεται να αποσυρθεί πλέον από το επάγγελμα. Η ζωή του όμως θα αλλάξει την ημέρα που θα τον επισκεφθεί η κόρη κάποιων παλιών του φίλων. Αναπτύσσει μαζί της μια έντονη ερωτική σχέση παρότι η ίδια ήταν μέχρι πρότινος λεσβία. Ή τουλάχιστον έτσι φαίνεται, γιατί τα όρια μεταξύ της πραγματικότητας και του φανταστικού είναι δυσδιάκριτα στο μυαλό του ηθοποιού.

Ο Roth γνωρίζει την αρσενική ψυχοσύνθεση, όσο λίγοι. Η μυθιστοριογραφία του απαρτίζεται από ιστορίες αρσενικών, σε διαφορετικές φάσεις της ηλικίας τους , ευρισκόμενων πάντοτε σε υπαρξιστικό παροξυσμό. Σημείο αναφοράς και πηγή των βασάνων τους είναι η λίμπιντο. Ο συσχετισμός των ενεργειών των ηρώων με το γενετήσιο ένστικτο είναι διαρκής και παρατίθεται ακομπλεξάριστα, ενώ η στάση του Roth απέναντι τους είναι (αυτό)σαρκαστική, όχι όμως επικριτική. Για τους λόγους αυτούς έχει δεχθεί κατηγορίες για σεξισμό ουκ ολίγες φορές, πυρά από τα οποία δεν γλίτωσε ούτε το προτελευταίο του μέχρι σήμερα μυθιστόρημα, "H Ταπείνωση". Ήρωας του ένα ηλικιωμένο "ιερό τέρας" του θεάτρου, ο Simon Axler, που αδυνατεί να αντεπεξέλθει στα καθήκοντα του τόσο σαν ηθοποιός, όσο και σαν εραστής και αδυνατεί να συμβιβαστεί με αυτή του την αδυναμία. Μέχρι που γνωρίζει την Pegeen και οι ελπίδες του αναπτερώνονται. Πρόσκαιρα.

Ο Simon δεν ταπεινώνεται από μια αδίστακτη γυναίκα, που τον χρησιμοποιεί για να καλύψει τα σεξουαλικά και συναισθηματικά της κενά και, μόλις πετύχει τον στόχο της, τον εγκαταλείπει. Όχι, δεν μιλά για μια τέτοιου τύπου ταπείνωση ο Roth. Η ταπείνωση στην οποία αναφέρεται προέρχεται από φυσικούς παράγοντες, δηλαδή από το πέρασμα του χρόνου και τον παρεπόμενο εκφυλισμό του σώματος και του μυαλού. Ουδείς κατόρθωσε να του διαφύγει και ουδείς μπορεί να συμβιβαστεί πλήρως μαζί του. Και είναι τέτοιος, που σταδιακά σε εμποδίζει όλο και περισσότερο να ανταποκριθείς στις απαιτήσεις, που έχουν οι άλλοι από σένα κι εσύ από τον εαυτό σου. Και έτσι η απόσταση της Εικόνας από την πραγματικότητα μεγαλώνει. Κι αν αυτό ισχύει για όλους τους θνητούς ανεξαιρέτως, ισχύει ακόμα περισσότερο για τους διάσημους καλλιτέχνες, που η Εικόνα τους διαθέτει σημαντικά μεγαλύτερη εμβέλεια.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί, για όσους θα προσεγγίσουν το «The Humbling» ως την φαντασίωση δύο διεστραμμένων "πορνόγερων" - του Roth, που το έγραψε και του Levinson, που το γύρισε-, πως η Pegeen δεν πέφτει στην αγκαλιά του ηλικιωμένου Simon, επειδή αυτός και μόνο αυτός μπορεί να αφυπνίσει το κοιμώμενο straight θηλυκό μέσα της, αλλά επειδή είναι ερωτευμένη με την Εικόνα του. Και η απόσταση της πραγματικής του φύσης από αυτή (την Εικόνα), λόγω (και) του γήρατος, θα την απωθήσει και θα οδηγήσει τον Simon στην απόγνωση. Ξανά.

Κινηματογραφημένο συμβατικά, αλλά μονταρισμένo με τρόπο που να παραπέμπει σε νευρικό κλονισμό κι ευλογημένo από την παρουσία του Pacino, που δίχως να φοβηθεί τους αναπόφευκτους συσχετισμούς ανάμεσα στον ήρωα και τον ίδιο, θα ξεγυμνωθεί επί της οθόνης, σα να μην έχει τίποτα να χάσει - και, εδώ που τα λέμε, δεν έχει - , το «The Humbling» είναι μια ταινία θνητή, άρρωστη στην ψυχή. Όπως και η ανθρώπινη φύση.

Και επειδή η κριτική εκτός από προϊόν γνώσης και παρατήρησης είναι (και πρέπει να είναι) και προϊόν εμπειρίας, ασφαλώς κάποιος άλλος θα γράψει περισσότερα και καλύτερα για το ζήτημα από τον υπογράφοντα, που βρίσκεται μόλις στους πρόποδες της τέταρτης δεκαετίας της ζωής του. Ωστόσο οφείλω να εξομολογηθώ, για να τιμήσω και τον εξομολογητικό χαρακτήρα της ταινίας, πως είναι κάποιες στιγμές, ευτυχώς φευγαλέες, που αντιλαμβάνομαι πως, από εκεί που μπορούσα να ξενυχτήσω τρεις μέρες στην σειρά, πλέον χρειάζομαι τρεις μέρες για να συνέλθω από ένα ξενύχτι. Τότε θαρρώ πως αρχίζω να νιώθω σε κάπως πιο προσωπικό επίπεδο το δράμα του Simon. Και κάπου, στο πίσω μέρος του μυαλού μου, αυτό με τρομάζει.

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 21-05-2015  |  Διανομή: Σπέντζος