The Great Gatsby

O Nick Carraway (Tobey Maguire), ένας πρώην χρηματιστής που, απομονωμένος από τον κόσμο στο σανατόριο που βρίσκεται, αφηγείται στο γιατρό του την ιστορία του πιο παράξενου καλοκαιριού που έζησε ποτέ. Ήταν το 1925, στην Νέα Υόρκη, όταν αφέθηκε στη φρενίτιδα του αμερικανικού ονείρου, συντροφιά με την ξαδέλφη του, Daisy (Carey Mulligan), και τον παλιό του συμφοιτητή και σύζυγό της, Tom Buchanann (Joel Edgerton). Η κοσμοθεωρία του, όμως, έμελε να αλλάξει όταν συνάντησε τον πιο μυστηριώδη άνθρωπο που είχε γνωρίσει, τον διάσημο πολυεκατομμυριούχο Jay Gatsby (Leonardo Di Caprio).

Το "Great Gatsby" του F. Scott Fitzgerald ανήκει στα πλέον κλασικά έργα τόσο της αμερικανικής, όσο και της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τέσσερις ταινίες, μια όπερα, τρία θεατρικά έργα, επηρέασε παρά πολλούς καλλιτέχνες και αναφέρεται συχνότατα στη ποπ κουλτούρα, ενώ διδάσκεται και στα αμερικανικά σχολεία.

Ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Baz Luhrmann («Romeo + Juliet», «Moulin Rouge») προσεγγίζει εκ νέου την ιστορία, προσθαφαιρώντας στοιχειά των ηρώων με διακριτικό τρόπο, ώστε να δώσει μια ονειρική χροιά και να τονίσει τους συμβολισμούς του έργου. Έτσι συνθέτει ένα σύγχρονο οπτικοακουστικό παραμύθι, που ακροβατεί στους προβληματισμούς τόσο του ιδίου όσο και του Fitzgerald.

Οι ήρωες, προσωποποιήσεις φιλοσοφικών αναζητήσεων, έχουν βάθος που αποδίδεται με εξαιρετική μαεστρία. Ο Gatsby συμβολίζει την απόλυτη αφοσίωση, τη πίστη και την ασταμάτητη αισιοδοξία ενός ανθρώπου απόλυτα συγκεντρωμένου σε ένα όνειρο. Είναι η ενσάρκωση της Ιδέας του αληθινού έρωτα που ναι μεν αγγίζει τα όρια της ψύχωσης, όπως κάθε τι ρομαντικό, αλλά είναι καθάριος χωρίς ίχνος αμφισβήτησης.

Ο Buckanan και η Daisy αντιπροσωπεύουν τις συνηθέστερες εκφάνσεις της σύγχρονης ανθρώπινης φύσης. Ο ένας, εγωιστικά απλοϊκός, έρμαιο των επιθυμιών του και η άλλη αδύναμη και αναποφάσιστη υπογραμμίζει την κατασταλτική ισχύ της πειθήνιας αδράνειας. Η αντίθεση Gatsby και Buckanan έχει και κοινωνιολογικές προεκτάσεις, φυσικά, καθώς ο πρώτος αντιπροσωπεύει την απόλυτη κοινωνική αναρρίχηση ενώ ο δεύτερος τη παγιωμένη οικογενειοκρατία. Ο ένας είναι η μοντέρνα τάση, το σύμβολο της καπιταλιστικής δυνητικότητας και ενσαρκώνει το "θέλω" και το "γίνομαι". Ο άλλος είναι η κούφια ισχύ της παραδοσιακής δύναμης που με την αυθεντία της "φύσης" καταπατά το καινούριο. Ενσαρκώνει το "έχω" και το "γεννιέμαι".

Η κενότητα των υλικών και των σύγχρονων ανθρώπων, η έλλειψη αφοσίωσης και η φθορά του εφήμερου στοιχειώνουν το Fritzgerald σαν σύγχρονοι δαίμονες της Νέας Υόρκης του 1920 που στα μάτια του Luhrmann είναι βασανιστικά όμοια με τους δαίμονες του τώρα. Έτσι με όπλο τη μουσική προσπαθεί να καταδείξει αυτή την ομοιότητα κάνοντας τις εικόνες του χτες, προοικονομίες του σήμερα. To "Rhapsody in Βlue" του George Gershwin, σύνθεση του 1924, η Lanna del Ray η Alicia Keys και άλλα ονόματα του τότε και του τώρα μπαίνουν στη μηχανή του χρόνου και ανακατεύονται μεταξύ τους με τρόπο απροσδόκητα αρμονικό.

Ευφυέστατη επιλογή των πρωταγωνιστών, καθώς η γνωστή αδερφική φιλία του Di Caprio και του Maguire λειτουργεί διαφημιστικά, ενώ αναδεικνύει με φυσικότητα τη σχέση Gatsby - Carraway. Η υποκριτική τους ικανότητα είναι ήδη γνωστή και οι ερμηνείες του υπόλοιπου cast δεν θέτουν θέμα ενστάσεων.

Δεν θα κρύψω πως στην αρχή οι μεταμοντέρνες πινελιές και οι προσθήκες προβληματίζουν, αλλά ο φόβος σύντομα υποχωρεί, χάρη στο ριψοκίνδυνο, μα επιβλητικά άρτιο δέσιμο εικόνας και ήχου, αλλά και της πιστότητας στα νοήματα και τους χαρακτήρες. Θα ήταν κουραστική, εξάλλου, άλλη μια κατά λέξη μεταφορά του βιβλίου. Αυτό όμως αφορά καθαρά στην προσωπική ανεκτικότητα του θεατή. Από την άλλη, τα μεγάλα αποφθέγματα διατηρηθήκαν αυτούσια και αυτό είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικό. Το «Great Gatsby» είναι αδιαμφισβήτητα μια υπέροχη ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με το κλασικό αριστούργημα όσοι (παραδόξως) δεν το γνωρίζουν.

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 16-05-2013  |  Διανομή: Village Films  |  Επίσημο Site