Destricted

Επτά καλλιτέχνες και σκηνοθέτες καταπιάνονται με το σεξ, τη σεξουαλικότητα, τις ηδονές, τη γονιμότητα, τις προκαταλήψεις, τις φαντασιώσεις και τη πορνογραφία. Μέσα από επτά διαφορετικού ύφους και σκοπού ταινίες συνθέτουν μία σπονδυλωτή ανθολογία γύρω από το μέγιστο κίνητρο της φύσης αλλά και τις εκφάνσεις με τις οποίες αυτό παρουσιάζεται σε διάφορες κοινωνίες, λαούς, ηλικίες και κοινωνικές τάξεις. Αλληγορικά, κυριολεκτικά, συμβολικά ή απλώς πειραματικά, οι επτά δημιουργοί προσπαθούν από την πλευρά τους να προσδώσουν την ξεχωριστή κατά αυτούς οπτική περί της ανθρώπινης σεξουαλικότητας.

Η ηθοποιός Marina Abramovic αναλαμβάνει αποσπασματικά να μας φέρει σε επαφή με το Βαλκάνιο τρόπο αντίληψης του ερωτισμού μέσα από το πέρασμα των αιώνων. Αλλοτε με παραδοσιακά Σλαβικά τραγούδια και εκστατικές λήψεις αυνανισμού στην ύπαιθρο και άλλοτε με σεναριακά κινούμενα σκίτσα, επιχειρεί να μας μυήσει στις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα που είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τις ηδονές και τη γονιμότητα σε ένα μεταφυσικό επίπεδο.

Τη σκυτάλη παίρνει το ντελιριακό κρεσέντο του Marco Brambilla. Μία ταχύτατη προβολή ερωτικών σκηνών, εναρμονίζεται και κορυφώνεται άψογα με τα κρουστά που τη συνοδεύουν. Αυτός ο ξέφρενος οπτικοακουστικός ερωτικός ρυθμός που προκύπτει καταφέρνει να δέσει άσχετες εικόνες μεταξύ τους. Το 'διονυσιακό' κολάζ που προκύπτει αποτελείται από αλλεπάλληλα καρέ σκηνών πορνό, αν και έχω την εντύπωση πως το μάτι μου 'έπιασε' και μερικά ερωτικά καρέ παρμένα από το mainstream κινηματογράφο.

Ακολουθεί ένα αλληγορικό δεκατετράλεπτο φιλμάκι του Matthew Barney. Ασπρόμαυρο, θορυβώδες και υπερβολικά ανιαρό, προβάλλει την αυτοϊκανοποίηση μαζί με τη ταυτόχρονη διακόρευση ενός συμπαθούς (κατά τα άλλα) ερυθρόδερμου που τυγχάνει παράλληλα να είναι γεμάτος λάσπη. Είμαι ιδιαιτέρως πρόθυμος να μου εξηγήσει κάποιος καλός άνθρωπος τι ακριβώς εννοεί εδώ ο καλλιτέχνης διότι από μόνος μου αδυνατώ να καταλάβω!

Ο σκηνοθέτης του «Ken Park» Larry Clark καταπιάνεται με μία προσπάθεια κινηματογράφισης ενός casting Αμερικανών νεαρών που μεγάλωσαν στη δεκαετία του '80, εποχή κατά την οποία υπήρχε αρκετό πορνογραφικό υλικό αλλά όχι εύκολα προσβάσιμο για τους πιτσιρικάδες της εποχής. Οι νεαροί δίνουν συνέντευξη στον Clark προκειμένου να προκύψει ένας από αυτούς, ο οποίος με τη σειρά του θα κληθεί να επιλέξει μέσα από επί τόπου συνεντεύξεις μία πορνοστάρ προκειμένου να κάνουν σεξ on-camera. Πρόκειται για μία ολοκληρωμένη προσπάθεια να απομακρύνει ο σκηνοθέτης το θεατή από τη θέση του παρατηρητή μίας συνηθισμένης πορνοταινίας που φαντάζει ψυχρή και απονευρωμένη. Με αυτό το τρικ φέρνει το κοινό ένα βήμα πιο κοντά στο είδος απενοχοποιώντας το σε κάποιο βαθμό και αποδίδοντάς το με ένα πιο άμεσο φαντασιακό χαρακτήρα.

Το δυνατότερο ίσως χαρτί του «Destricted» κρύβεται στη δημιουργία του Gaspar Noe σκηνοθέτη του πασίγνωστου «Irriversible». Μέσα από υστερικά διακεκομμένες λήψεις, που χαρίζουν την αίσθηση της αφασίας, εμφανίζει δύο περιπτώσεις μοναχικού σεξ (μία κοπέλα και ένα αγόρι) ενώ στη τηλεόραση του καθενός προβάλλεται μία πορνοταινία. Αυτή η κυριολεκτικά απαγορευτική για επιληπτικούς προβολή διάρκειας 23 λεπτών είναι εξαίσια εμπλουτισμένη με ένα μονότονα αφασικό ηλεκτρονικό ήχο αποτελούμενο σχεδόν κατ' αποκλειστικότητα από κουδουνίσματα παιχνιδιών και μερικές σκόρπια κλάματα μωρού. Πολύ ενδιαφέρον και αυτιστικά σεξουαλικό!

Το προτελευταίο φιλμάκι ανήκει στον Richard Prince. Πρόκειται για μία αποσπασματική προβολή πορνογραφικού υλικού της δεκαετίας του '70. Οι μουσικές νότες που το συνοδεύουν θα μπορούσαν κάλλιστα να ακούγονται σε παλαιό ντοκιμαντέρ με θέμα την εξερεύνηση του διαστήματος. Πιθανότατα όχι άσχετο, αφού η δεκαετία εκείνη συνδέθηκε άρρηκτα με το διάστημα, ενώ ας μη ξεχνάμε πως τότε εδραιώθηκε και η σεξουαλική απελευθέρωση των sixties.

Μία θέαση αυτοϊκανοποίησης τοποθετημένη στο...εδώ και στο τώρα (όπου το εδώ αντιστοιχεί στην αμερικανική ύπαιθρο και το τώρα στην άμεση ικανοποίηση της ορμής του πρωταγωνιστή) είναι η προσφορά του Sam Taylor Wood στο «Destricted». Όχι ακριβώς ό,τι θα θέλαμε για φινάλε.

Συμπερασματικά μπορεί να πει κανείς πολλά για το «Destricted», θα προσπαθήσω να επικεντρωθώ όμως στα πλέον σημαντικά. Η τέχνη δε γνωρίζει όρια, επομένως αυτό απαντά και στον κινηματογράφο. Το σεξ και ο ερωτισμός είναι ταμπού για όσους δεν τα αντέχουν. Η επιστροφή του ερωτικού σινεμά σε πτυχές της mainstream σκηνής με τρόπο μάλιστα προκλητικό και πρωτοποριακό - όπως το βρίσκουμε εδώ ή σε περιπτώσεις σαν το «Shortbus» - είναι αν μη τι άλλο καλοδεχούμενη. Δε θεωρώ το «Destricted» στο σύνολό του ένα αριστούργημα, έχει απλώς μερικές φωτεινές στιγμές προορισμένες για μάτια και μυαλά που αντέχουν τη διαχείρισή τους. Υπάρχουν στιγμές που μπορεί να χαρακτηριστεί πορνογραφικό, διαθέτει όμως αναμφίβολα και δυνατά εικαστικά στοιχεία. Αλλοτε είναι ενδιαφέρον και άλλοτε βαρετό. Σε κάθε περίπτωση διαφαίνεται μία (νέα) αρχή για το είδος. Η παραδοχή όμως των ηδονών και πολύ περισσότερο η απενοχοποίηση τους είναι μία διαδικασία περίπλοκη και το ερωτικό σινεμά έχει να δώσει νέες μάχες προς τη κατεύθυνση αυτή.

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 23-11-2006  |  Διανομή: Artfree  |  Επίσημο Site