Babylon

Ο Jack Conrad (Brad Pitt) είναι σταρ του βωβού κινηματογράφου, με τη μια επιτυχημένη ταινία του να διαδέχεται την άλλη. Η Nellie LaRoy (Margot Robbie) είναι μια ανερχόμενη ηθοποιός που φιλοδοξεί να γίνει σταρ, δεν μπορεί όμως να καταπιέσει τον εθισμό της στον τζόγο και τον ατίθασο χαρακτήρα της. Ο Manny Torres (Diego Calva) θέλει επίσης να πιάσει δουλειά στο Hollywood των τελών της δεκαετίας του '20. Οι ζωές αυτών των τριών χαρακτήρων μπλέκονται με φόντο μια κινηματογραφική βιομηχανία που αλλάζει ταχύτατα ύστερα από την έλευση του ομιλούντος και την επιβολή ενός αυστηρού ηθικού κώδικα λογοκρισίας.

Έχουμε δει πολλές ταινίες με θέμα την ίδια την κινηματογραφική βιομηχανία, και μάλιστα αρκετές τα τελευταία χρόνια: από το «Once Upon a Time in Hollywood» του Quentin Tarantino μέχρι το «The Fabelmans» του Steven Spielberg. Το ξεχωριστό ενδιαφέρον της νέας ταινίας του Damien Chazelle («Whiplash», «La La Land») είναι ότι εστιάζει στην περίοδο της μετάβασης από το βωβό στον ομιλούντα κινηματογράφο, προσπαθώντας ταυτόχρονα να αναδείξει τις σκοτεινές πτυχές εκείνης της περιόδου: τα οργιαστικά πάρτι που λάμβαναν χώρα τα βράδια, τα καταγώγια που κατέκλυζαν άνθρωποι των οποίων το μέλλον στη βιομηχανία του σινεμά δε διαγραφόταν ευοίωνο, τους κάθε λογής εθισμούς που κατέστρεφαν καριέρες, τους πολυάριθμους καλλιτέχνες που καταστράφηκαν μην μπορώντας να προσαρμοστούν στις νέες τεχνικές.

Θα μπορούσε κανείς να προσάψει στον Chazelle ότι αγαπά τόσο τον κινηματογράφο που παρασύρεται από τα συναισθήματά του και δεν αντιμετωπίζει με αρκετή σκληρότητα τους χαρακτήρες του. Είναι γεγονός ότι, ακόμη κι όταν αναδεικνύει τις ζοφερές πτυχές των ανθρώπων που μας συστήνει στην οθόνη, ο σκηνοθέτης είναι τρυφερός και γεμάτος κατανόηση, τόσο απέναντί τους, όσο κι απέναντι στην ίδια την τέχνη του σινεμά, την οποία αποθεώνει μέσα από δύο (τουλάχιστον) μονολόγους ανθολογίας. Από πότε, όμως, η αγάπη προς το μέσο που υπηρετείς και τους χαρακτήρες που πλάθεις είναι ελάττωμα για την ταινία σου; Ο Chazelle διαχωρίζει τους ανθρώπους τις ιστορίες των οποίων αφηγείται από το καλλιτεχνικό έργο τους, κατανοεί χωρίς να ωραιοποιεί τους πρώτους και υποκλίνεται στο δεύτερο. Έτσι πρέπει.

Είναι εντυπωσιακός ο σκηνοθετικός έλεγχος που έχει ο Chazelle πάνω σε μια ταινία τρίωρης διάρκειας, με πολλές σκηνές πλήθους αλλά και διαλογικά μέρη που απαιτούν σκηνοθεσία ολκής. Ο Αμερικανός δημιουργός πετυχαίνει εδώ την πιο ζοφερή, σκοτεινή ταινία του, γι' αυτό ίσως το «Babylon» αποτέλεσε μεγάλη εμπορική αποτυχία και εισέπραξε συγκρατημένες κριτικές. Κατά κάποιον τρόπο, ο Chazelle ακολουθεί τη διαδρομή του Michael Cimino: καλό ξεκίνημα («Thunderbolt and Lightfoot» ο Cimino, «Whiplash» o Chazelle), οσκαρική συνέχεια («The Deer Hunter», «La La Land» αντίστοιχα), τολμηρότερη και πιο αποτυχημένη εμπορικά δουλειά στη συνέχεια («Heaven's Gate», «Babylon»). Ας ελπίσουμε ο Chazelle να ανακάμψει και να μην ακολουθήσει πορεία κατακόρυφης πτώσης όπως ο συνάδελφός του.

Πέρα από την τρέχουσα κριτική αποτίμηση της ταινίας, το «Babylon» είναι μια μεγάλη ταινία. Ο σκηνοθέτης της έχει τον απόλυτο έλεγχο του υλικού του, το σενάριο καταφέρνει να συστήσει πρωταγωνιστικούς και υποστηρικτικούς χαρακτήρες με σάρκα και οστά, να αφηγηθεί πολλές ιστορίες δίχως να παραλείψει να ολοκληρώσει καμία και να αναδείξει τον προβληματισμό του Chazelle. Κάθε χαρακτήρας σε αυτήν την ταινία καταστρέφεται από αυτά τα στοιχεία της προσωπικότητάς του που τον βοήθησαν να επιτύχει αρχικά, όπως ακριβώς συμβαίνει και στο πραγματικό Hollywood. Κι αυτό είναι το σπουδαιότερο στοιχείο της ταινίας αυτής.

Πλήρως ώριμος και "σκορσεζικά" δεξιοτέχνης, ο Damien Chazelle συνθέτει ένα έπος γεμάτο αγάπη για το σινεμά. Αποσπά μεγάλες ερμηνείες από τους Brad Pitt και Margot Robbie, διαθέτει μια σύντομη αλλά αξέχαστη εμφάνιση του Tobey Maguire κι είναι από εκείνα τα φιλμ που δε θέλεις να τελειώσουν. Κι αν γίνεται υπέρ του δέοντος συναισθηματικός στο φινάλε, δεν πειράζει: μας έχει χαρίσει μια ταινία που είναι αδύνατο να πετύχει εισπρακτικά ή να αποσπάσει ενθουσιώδεις κριτικές αυτήν τη στιγμή, μπορούμε όμως να είμαστε βέβαιοι ότι μελλοντικά θα επανεκτιμηθεί και θα μνημονεύεται ως το αριστούργημα του δημιουργού της.

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 19-01-2023  |  Διανομή: Tulip  |  Επίσημο Site