The Square

Έστω ότι στη μέση του δρόμου βρίσκεται χαραγμένο ένα μεγάλο τετράγωνο, που προσκαλεί με την εξής επιγραφή τον κάθε περαστικό να σταθεί μέσα του: "όποιος πατήσει το πόδι του εδώ θα βρεθεί αυτομάτως σε ένα καταφύγιο εμπιστοσύνης και συμπόνιας, μέσα στο οποίο όλοι έχουν τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις". Με άλλα λόγια, όποιος επιλέγει να σταθεί μέσα στα όρια αυτού του τετραγώνου, καλείται να εγκαταλείψει τις επιφυλάξεις του, τις προκαταλήψεις του και τους φόβους του απέναντι στους ξένους και να αφεθεί στην βεβαιότητα ότι και οι άλλοι άνθρωποι που βρίσκονται εκεί μαζί του είναι εκ προοιμίου καλοί και συμπονετικοί, σέβονται τα δικαιώματά του και αξίζουν την εμπιστοσύνη του.

Κάποιοι θα σκεφτούν ότι αυτή είναι μια όμορφη ιδέα, γεμάτη ελπίδα και πίστη στο συνάνθρωπο. Πολλοί θα την απορρίψουν, υποστηρίζοντας ότι είναι μια μάλλον ανόητη, αφελής σύλληψη που δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει στην πράξη. Αλλοι θα την έβλεπαν με επιφύλαξη, σαν μια ενδεχομένως έξυπνη πρόταση, η οποία όμως κρύβει κινδύνους. Αλλοι θα την προσπερνούσαν με παγερή αδιαφορία. Αλλοι θα έβλεπαν μια καλοστημένη φάρσα, άλλοι μια παγίδα, άλλοι ένα ειρωνικό σχόλιο στην σύγχρονη κοινωνία και άλλοι ένα ενδιαφέρον art installation που τους εξάπτει την περιέργεια.

Ο σεναριογράφος και σκηνοθέτης Ruben Ostlund - ο οποίος και συνέλαβε εξαρχής την ιδέα - αντιμετωπίζει το "Τετράγωνο" σαν όλα τα παραπάνω μαζί.

Με όχημα την ιστορία του Christian, του εύπορου και ευειδή επιμελητή ενός φανταστικού μουσείου σύγχρονης τέχνης στη Στοκχόλμη του σήμερα, ο Ostlund μας συστήνει την ιδέα του "Τετραγώνου" είναι το κεντρικό έργο στην νέα έκθεση που διοργανώνει ο Christian, και πρέπει με κάθε τρόπο να τραβήξει την προσοχή, να κερδίσει τη μάχη της επικαιρότητας και του ενδιαφέροντος του φιλοθεάμονος κοινού για να φέρει περισσότερο κόσμο (και έσοδα) στο μουσείο. Η αγνή καλλιτεχνική ιδέα θα γίνει αντικείμενο ατυχούς διαφημιστικής εκμετάλλευσης με καταστροφικές συνέπειες, ενώ ταυτόχρονα στην καλοκουρδισμένη ζωή του Christian θα ξεκινήσει μια άνευ προηγουμένου αναστάτωση, όταν σε μια στιγμή ανθρωπιάς και συμπόνιας (σαν αυτή ακριβώς που θα έδειχνε εάν βρισκόταν μέσα στο περίφημο "Tετράγωνο") θα προσπαθήσει να βοηθήσει έναν συνάνθρωπο που βρίσκεται σε ανάγκη.

Ανακατεύοντας σε ίσες δόσεις την ειρωνεία απέναντι στον υποκριτικό κόσμο της τέχνης και την κριτική ματιά στις δήθεν ευαισθησίες του δυτικού κόσμου απέναντι στην φτώχεια και την ανέχεια (ιδίως αυτής που βρίσκεται στο κατώφλι του), ο Ostlund σαρώνει με τον κατάμαυρο σαρκασμό του τα όρια ανάμεσα στην καλλιτεχνική δημιουργία και την φάρσα, και ξεγυμνώνει τους "βασιλιάδες" που κινούν τα νήματα της σύγχρονης τέχνης (είτε ως χρηματοδότες, είτε ως καλλιτέχνες, είτε ως επιμελητές, είτε ακόμη ως θεατές): για τον Ostlund είναι όλοι τους μπερδεμένα, φοβισμένα και προκατειλημμένα φιλοχρήματα ανθρωπάκια που έχουν χάσει την επαφή με την πραγματική ζωή. Και η πραγματική ζωή, σκληρή, αδυσώπητη, απρόβλεπτη αλλά και κωμική τους αρπάζει εκεί που δεν το περιμένουν και τους βγάζει βίαια από την γυάλινη φούσκα τους.

Μια σκληρή σάτιρα, που σε στιγμές φέρνει το θεατή σε αμηχανία και σε άλλες τον αφήνει με το στόμα ανοιχτό, ο φετινός Χρυσός Φοίνικας του Φεστιβάλ Καννών είναι ένα κράμα μαύρης κωμωδίας και κοινωνικού θρίλερ που στρέφει τα σαρκαστικά βέλη του κατά πάντων δίχως να υπολογίζει στην πολιτική ορθότητα και επιδιώκοντας να προβοκάρει και να προκαλέσει ερωτήσεις (χωρίς αναγκαστικά να έχει σκεφτεί τις απαντήσεις). Σε στιγμές σεναριακά ανοικονόμητο, αλλά αναμφισβήτητα πρωτότυπο, έξυπνο και γεμάτο με καλώς εννοούμενο θράσος, το «The Square» αποτέλεσε την φετινή έκπληξη του Φεστιβάλ Καννών που σίγουρα αξίζει την προσοχή ενός περισσότερο ευρέως κοινού.

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 07-12-2017  |  Διανομή: Feelgood Entertainment  |  Επίσημο Site