If I Want To Whistle, I Whistle

Ο Silviu είναι μόλις 18 χρονών. Τα τελευταία 4 χρόνια βρίσκεται έγκλειστος στο Κέντρο Κράτησης Ανηλίκων, ενώ του απομένουν μόνο πέντε ημέρες για να αφεθεί ελεύθερος. Οι πέντε όμως αυτές ημέρες μοιάζουν με έναν ατέλειωτο εφιάλτη, όταν η μητέρα του εμφανίζεται μετά από απουσία χρόνων για να πάρει μαζί της στην Ιταλία τον μικρό του αδερφό, που ο Silviu έχει μεγαλώσει σαν γιό του. Παράλληλα, στη ζωή του Silviu, εμφανίζεται η Ana, μία όμορφη συνομήλική του που εργάζεται σαν κοινωνική λειτουργός. Με έντονα συναισθήματα να τον κατακλύζουν και τον χρόνο να κυλάει αντίστροφα, ο Silviu οδηγείται σταδιακά στα άκρα...

Εδώ και 5 χρόνια μια σειρά ρουμάνων κινηματογραφιστών γυρίζει τον ένα φιλμικό δυναμίτη μετά τον άλλο, συστήνοντας ένα ρεύμα που κάποιοι αποκαλούν ρουμάνικο "νέο κύμα". Έχοντας μεγαλώσει οι περισσότεροι υπό το καθεστώς Τσαουσέσκου, γυρίζουν ταινίες σε μια μεταβατική περίοδο για την χώρα, η οποία προσπαθεί να ενταχθεί ομαλά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δίχως να έχουν εξαλειφθεί εντελώς, όπως φαίνεται, τα κατάλοιπά ενός σκληροπυρηνικά αστυνομικού κράτους. Ως εκ τούτου κοινό στοιχείο των ταινιών τους είναι ένα σύστημα (υλικής και πνευματικής) καταστολής, υπό τα πλαίσια του οποίου οι ήρωες τους καλούνται να λύσουν το πρόβλημα που παρουσιάζεται μπροστά τους - που αποτελεί και κινητήριο μοχλό της πλοκής. Το κλειδί της επιτυχίας όμως είναι ότι οι θεματικές τους δεν περιορίζονται εντός των συνόρων της ρουμανικής επικράτειας, αλλά αφορούν ένα ευρύτερο κοινό, έξω από αυτά.

Στο «If I Want to Whistle, I Whistle» ο ήρωας μας, ο 18χρονος Silviu, περνά τις τελευταίες του μέρες σε ένα αναμορφωτήριο ανηλίκων, ένα σωφρονιστικό ίδρυμα, όπου ο σωφρονισμός είναι συνώνυμος του... κολασμού. Δεν ξέρουμε τι έχει κάνει και βρίσκεται εκεί, είναι πιθανότατα κάτι κακό, αλλά η ευγενική του φύση και η χαμηλότονη συμπεριφορά του αποκλείουν το ενδεχόμενο να είναι κάτι εξαιρετικά κακό. Σε κάθε περίπτωση βρίσκεται εκεί για να αναμορφωθεί, να λάβει δηλαδή ένα νέο σύστημα γνώσεων και αξιών, μακριά από εκείνο που τον οδήγησε στην παραβατική συμπεριφορά, ώστε να 'εξανθρωπιστεί' και να επανενταχθεί στο κοινωνικό σύνολο.

Μέσα από τη συναναστροφή του με τους υπαλλήλους του αναμορφωτηρίου και με τους άλλους τροφίμους, ο Silviu μορφώνεται. Βλέπει παραπτώματα ήσσονος σημασίας να τιμωρούνται δυσανάλογα, με τρόπο ιδιαίτερα βάναυσο. Μαθαίνει ότι η ευγένεια είναι αδυναμία. Μαθαίνει ότι για να πάρεις εκείνο που θέλεις, ακόμα κι αν το δικαιούσαι, ακόμα κι αν είναι κάτι μικρό κι ασήμαντο, πρέπει να το διεκδικήσεις με τη βία. Μαθαίνει ότι η αξιοπρέπεια του άλλου είναι μια έννοια, που καταστρατηγείται μπρος στην ικανοποίηση της προσωπικής επιθυμίας. Κι έτσι, όταν αναγκάζεται εκ των περιστάσεων να περάσει από την αδράνεια στην δράση, 'αναμορφωμένος' πια, αναπαράγει όσα έμαθε. Είναι εμφανές που θέλει να καταλήξει ο Florin Serban, ωστόσο μπρος στον απώτερο στόχο θυσιάζει κάτι από την συνέπεια και την αληθοφάνεια του χαρακτήρα του σε πρώτο στάδιο και της ταινίας του σε δεύτερο, μιας και η τελευταία είναι στημένη εξ' ολοκλήρου πάνω στο πρόσωπο του Sylviu, με την κάμερα να τον ακολουθεί διαρκώς.

Το σινεμά του Serban δεν έχει το επιμελημένο κάδρο του Porumboiu, ούτε την υπόκωφη ένταση του Mungiu, ενώ μερικές ατασθαλίες στο μοντάζ και κάποιες ρουτινιάρικες επιλογές κινηματογράφησης σε σκηνές- κλειδιά για την εξέλιξη της ταινίας, λειτουργούν σε βάρος της. Είναι όμως ένα σινεμά λιτό, διεισδυτικό και άκρως ενδιαφέρον, ένας άξιος εκπρόσωπος του σύγχρονου ρουμανικού σινεμά - αν και, επαναλαμβάνουμε, όχι ο ποιοτικότερος. Και κλείνει και με ένα τραγουδάκι αλανιάρικο, που έτσι και το ξετρυπώσει ο Λε-Πα και το ερμηνεύσει στα ελληνικά με την χαρακτηριστική φωνή του και την συνήθη υπερκινητικότητα, θα αναστενάξουν οι πίστες τώρα τον χειμώνα και η Μύκονος το καλοκαίρι. Τι παραπάνω έχει ο Κιάμος με το 'Σφύριξα κι Έληξες' δηλαδή;

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 10-02-2011  |  Διανομή: Feelgood Entertainment  |  Επίσημο Site