Antichrist

Ζευγάρι χάνει το βλαστάρι του, όταν εκείνο πέφτει από το παράθυρο, την ώρα που αυτοί...συνευρίσκονται σεξουαλικά. Κατόπιν, για να επουλώσουν τις πληγές τους, καταφεύγουν σε...καταφύγιο στη φύση, όπου και αυτοκαταστρέφονται. Η ταινία - σκάνδαλο του περασμένου φεστιβάλ των Καννών καταφτάνει φουριόζα στις ελληνικές αίθουσες με στόχο να προκαλέσει συζητήσεις επί συζητήσεων στα πηγαδάκια των σινεφίλ.

Χωρισμένο σε κεφάλαια, το φιλμ ξεκινά με έναν (για όλους τους λάθος λόγους) instant classic πρόλογο, μια slow motion αναπαράσταση του προπατορικού αμαρτήματος, όπου ο Dafoe και η Gainsbourg (όπως λέμε ο Αδάμ και η Εύα) κάνουν σεξ και η 'αγνότητα'... πέφτει από το παράθυρο! Στη συνέχεια πρέπει να πορευτούν κουβαλώντας την ενοχή, καταλήγοντας τελικά να αυτοκαταστραφούν υπό το βάρος της. Ο αφορισμός των σωματικών απολαύσεων επιβαρύνει καθημερινά την ήδη διαταραγμένη κατάστασή τους. Αδυνατώντας να αντισταθούν σε αυτές, σύντομα θα προχωρήσουν σε δραστικές μεθόδους καταπολέμησής τους. Η γυναίκα θα ανταποκριθεί στο ρόλο της 'κακιάς', που της αποδόθηκε στο πέρασμα των αιώνων μέσα από κοινωνίες αυστηρά ανδροκρατούμενες και απροκάλυπτα θρησκόληπτες. Και ο άνδρας από θύμα θα μετατραπεί σε θύτη, προκειμένου να πατάξει το Κακό, να συνθλίψει το κεφάλι του φιδιού.

Πού κολλάει ο Αντίχριστος σε όλα αυτά, θα αναρωτηθείτε. Ο Αντίχριστος είναι ο Lars Von Trier! O αμφιλεγόμενος Δανός σκηνοθέτης επιστρέφει σε μία από τις αγαπημένες του θεματικές, ανάγοντάς την αυτή τη φορά σε σημειολογικό πυρήνα του φιλμ. Αντικείμενό του η θρησκεία (όχι απαραίτητα η χριστιανική) ως παράγοντας που, αντί να διευρύνει, συρρικνώνει τις ανθρώπινες επιλογές, επιβαρύνοντας τη συνείδησή των όντων με 'αμαρτίες' που απορρέουν από την ίδια τους την φύση!

Tο «Antichrist» παρεκκλίνει από τους κανόνες του διαβόητου Δόγματος, θυμίζει αρκετά την πρώτη φάση της καριέρας του σκηνοθέτη - με την σχετική δραματουργική σύγχυση που συνεπάγεται αυτό- και, με εξαίρεση τον φαιδρό πρόλογο, όλα κυμαίνονται σε ικανοποιητικό επίπεδο μέχρι το τέλος της δεύτερης πράξης. Εκεί είναι η ίδια η 'φύση' του Trier που έρχεται να τον προδώσει! O Δανός είναι ένας σκηνοθέτης που αρέσκεται στο να προκαλεί και δεν χάνει ευκαιρία να το αποδείξει. Μέσω μιας αφόρητα γκροτέσκο κορύφωσης, που ενοχλεί περισσότερο λόγω προθέσεων, παρά λόγω (οπτικών) αποτελεσμάτων, ο πονηρός αυτός δημιουργός φιλοδοξεί και (εκ του αποτελέσματος πετυχαίνει) να προκαλέσει σούσουρο και να καταστήσει το φιλμ του αντικείμενο συζήτησης. Κάποιος κακεντρεχής (σαν τον υπογράφοντα το κείμενο) θα έλεγε ότι ακόμα και η επιλογή του να κάνει close ups στα γεννητικά όργανα και να μην καθιστά σαφή την ταυτότητα του κάτοχού τους, εκεί ποντάρει. "Είναι της Charlotte ετούτο το γατάκι; Είναι του Willem εκείνο το ματσούκι;". Αν και διαφωνούμε με τις πρακτικές του, δε μπορούμε παρά να του βγάλουμε το καπέλο!

Πριν κλείσουμε, οφείλουμε να αναφερθούμε στις κατηγορίες που δέχθηκε ο σκηνοθέτης για μισογυνισμό. Η Επιτροπή του περσινού φεστιβάλ των Καννών του έδωσε και ένα σχετικό αντιβραβείο. Είναι όμως ο Lars Von Trier του «Antichrist» μισογύνης; Είναι... με τον ίδιο τρόπο που είναι φασίστας ο Scorsese του «Taxi Driver» ή ο Kubrick του «Clockwork Orange»! Αν δεχτούμε ότι η υπόσταση μιας ταινίας αρχίζει και τελειώνει σε αυτό που φαίνεται σε πρώτο επίπεδο, αν επιλέξουμε να αγνοούμε παντελώς στοιχεία όπως η σκηνοθετική παρέμβαση στο κείμενο, η απάντηση σε αυτό και σε ανάλογα ερωτήματα είναι θετική. Αυτό όμως θα μας μετέτρεπε από ανήσυχους θεατές σε παθητικούς δέκτες, θα μετέτρεπε τη σχέση μας με το σινεμά από παθιασμένη ερωτική σε βιαστική κι ασήμαντη 'ξεπέτα'. (Βέβαια ο παραλληλισμός τoυ «Antichrist» με τα προαναφερθέντα αριστουργήματα είναι βλασφημία).

Το Antichrist είναι προβληματικό, προβοκατόρικο κι ενίοτε άθελά του αστείο. Είναι όμως παράλληλα και ένα φίλμ που θα στριφογυρνάει στο κεφάλι σας για πολλές μέρες μετά την προβολή. Κι αυτό από μόνο του το καθιστά σημαντικό - αν και όχι απαραίτητα καλό.

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 01-10-2009  |  Διανομή: Seven Films  |  Επίσημο Site