Appaloosa

Ο Virgil Cole και ο Everett Hitch είναι δύο φίλοι που καλούνται να αστυνομεύσουν μία άναρχη πόλη της Αγριας Δύσης την οποία λυμαίνεται ένας παντοδύναμος ράντσερ της περιοχής. Το δίδυμο γίνεται τρίο με τον ερχομό μίας μοιραίας για την φιλία των δύο αντρών, γυναίκας και η ελαχίστων απαιτήσεων πλοκή του «Appaloosa» που βασίζεται σε ένα μυθιστόρημα western του Robert Barker και ουδεμία σχέση έχει με το «Appaloosa» του 1966 και του Marlon Brando, ελπίζει να αναδειχθεί μέσω της σκηνοθετικής προσέγγισης του Ed Harris και εξαιτίας της πλέον δυναμικής τριπλέτας πρωταγωνιστών που διαθέτει: Ed Harris, Viggo Mortensen, Jeremy Irons. Κερασάκι στην τούρτα και πανέτοιμη να σταθεί απέναντι σε τρεις δυναμικούς και ιδιαίτερους ερμηνευτές, η Rennee Zellweger. Το «Appaloosa», παρά τις αδυναμίες του, συμβάλλει στην αναγέννηση του είδους του Western, μία αναγέννηση που συντελείται τα τελευταία χρόνια.

Η Αμερική 'χτίστηκε' πάνω στο δίκαιο του ισχυρού. Αυτός που έφερε όπλο και ήξερε πώς να το χρησιμοποιεί, καθόριζε την έννοια της δικαιοσύνης κατά το δοκούν. Όταν η χώρα απέκτησε σταθερή πολιτικοοικονομική δομή το όπλο αντικαταστάθηκε από το κεφάλαιο. Η Αμερική 'χτίστηκε' πάνω στο καθεστώς της αυτοδικίας. Οποιοσδήποτε ένιωθε ότι αδικείται, επενέβαινε στη 'σφαίρα' δικαιωμάτων του άλλου για να αποκαταστήσει την αδικία, δίχως η επέμβαση αυτή να του έχει χορηγηθεί από το νόμο και συχνά επιβάλλοντας 'τιμωρία' δυσανάλογη του αρχικού αδικήματος. Η νοοτροπία αυτή γαλούχησε την χώρα και διασώζεται μέχρι σήμερα, όπως αποδεικνύει το πρόσφατο παρελθόν. Η Αμερική 'χτίστηκε' πάνω σε μια καθολική πρακτική παράβασης των νόμων. Γιατί όταν εκείνοι που έχουν την υποχρέωση να διασφαλίζουν την τήρηση των κανόνων δικαίου που συνιστούν την έννομη τάξη, τους παραβιάζουν επανειλημμένα και απροκάλυπτα, ωθούν τους υπόλοιπους πολίτες να υιοθετήσουν ανάλογη συμπεριφορά (και μπορείτε να κάνετε άνετα τις αναγωγές σας σε όσα λαμβάνουν χώρα στην ελληνική κοινωνία το τελευταίο διάστημα).

Με αφετηρία το Ox-bow incident, αλλά με 'ανοιχτά χαρτιά' από τη δεκαετία του 70 και μετά, όταν το αμερικανικό σινεμά άρχισε να μιλά άφοβα και ριζοσπαστικά για φλέγοντα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα, πολλά γουέστερν ήταν εκείνα που στηρίχθηκαν πάνω στο τρίπτυχο κοινωνιολογικών συμπερασμάτων που αναπτύχθηκε -κάπως 'μπακαλίστικα' είναι η αλήθεια- παραπάνω. Με παραδείγματα που κυμαίνονται από το αριστουργηματικό «Unforgiven» ('Οι Ασυγχώρητοι') του Eastwood μέχρι τον εγκληματικά παραγνωρισμένο «Judge Roy Bean» του John Huston, ο κατάλογος των εν λόγω γουέστερν μεγαλώνει κατά μία μονάδα με τη νέα σκηνοθετική απόπειρα του Ed Harris. Ή μήπως όχι?

Το «Appaloosa» είναι ένα παλιομοδίτικο 'καμπόικο', κοντά στο περσινό «3:10 to Yuma» και το προ πενταετίας «Open Range» του Kevin Costner, αλλά με εντονότερες και συχνότερες κωμικές πινελιές. Κατά το πρώτο ημίωρο όλα βαίνουν καλώς και οι φαν του είδους θα βγάλουν αναστεναγμούς νοσταλγίας. Όσο περνάει η ώρα όμως διαπιστώνουμε ότι η ταινία στηρίζεται σε 'γυάλινα' θεμέλια και γινόμαστε μάρτυρες της σταδιακής κατάρρευσής της. Μια σειρά από αλλοπρόσαλλες σεναριακές επιλογές επηρεάζουν αρνητικά την ισορροπία και την ενότητα του φιλμικού οικοδομήματος, ενώ η επιλογή του (ανεξήγητα ισχυρού) δεσμού του σερίφη με τη 'νυμφομανή' πιανίστρια ως κινητήριου μοχλού της ιστορίας καταφέρνει πλήγματα στην πειστικότητα όσων διαδραματίζονται επί της οθόνης.

Το 'κρίμα' της υπόθεσης είναι ότι εντοπίσαμε στο φιλμ σποραδικά ψήγματα μιας άλλης, 'σπουδαίας' ταινίας που πασχίζει να βγει στην επιφάνεια, αλλά την εμποδίζει η αδυναμία (ή ακόμα και ανεπάρκεια, αν κρίνουμε από την κάθε άλλο παρά ευρηματική πλανοθεσία) του δημιουργού της. O Harris δεν είναι απαραίτητα κακός πίσω από την κάμερα (με πιο αξιόπιστο αποδεικτικό στοιχείο την προηγούμενη σκηνοθετική του δουλειά, το «Pollock»), απλά μέχρι στιγμής έχει αποδείξει ότι μπορεί να προσφέρει πολύ περισσότερα όταν στέκει μπροστά από αυτή - αν και εδώ ο Mortensen είναι εκείνος που βγαίνει νικητής της ερμηνευτικής μονομαχίας.

Εν κατακλείδι το «Appaloosa», αν και έχει κάποια θετικά στοιχεία, δύσκολα θα αποκτήσει θέση στον κατάλογο που αναφέραμε παραπάνω. Ίσως γιατί οι ταινίες της λίστας εκείνης δεν έμειναν μόνο στις προθέσεις, αλλά μετουσίωσαν τις τελευταίες σε κάτι φιλμικά αξιομνημόνευτο...

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 08-01-2009  |  Διανομή: Village Films  |  Επίσημο Site