Milk

Το «Milk» αποτελεί προσωπικό στοίχημα για τον Gus Van Sant, που πάλευε από τη δεκαετία του '90 να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη τα έργα και τις ημέρες του πρώτου δηλωμένου ομοφυλόφιλου πολιτικού που κατάφερε να εκλεγεί σε πολιτικό αξίωμα στις ΗΠΑ. Ένα στοίχημα με αυξημένο βαθμό δυσκολίας, αφενός γιατί η κινηματογραφική απεικόνιση της ομοφυλόφιλης κοινότητας είναι ένα δυσκολοχώνευτο θέμα για μερίδα του κοινού και εύκολα μπορεί να εξοκείλει σε γραφικότητες, αφετέρου γιατί οι ταινίες 'ντουντούκας' εύκολα καταλήγουν σε πομπώδη κηρύγματα.

Ο Gus Van Sant όμως υπερπηδά τα προαναφερθέντα εμπόδια και κερδίζει το στοίχημα! Ξεκινά την ιστορία του με την πιο extreme σκηνή για τα μέτρα των συντηρητικότερων θεατών: ψωνιστήρι και χαμούρεμα! Ενδεχόμενη τοποθέτηση μιας ομοφυλοφιλικής περίπτυξης για πρώτη φορά κάπου στα μισά θα αποπροσανατόλιζε την εν λόγω μερίδα του κοινού από την υπόλοιπη διαδρομή. Ο έμπειρος σκηνοθέτης όμως, επιθυμώντας να περάσει το μήνυμα του Harvey Milk σε όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο και ιδίως στο κοινό που στρέφει το βλέμμα του αλλού στη θέα γκέι περιπτύξεων, τοποθετεί μια ανάλογη σεκάνς σαν πρόλογο, πετυχαίνοντας 'χαλάρωση' των αναστολών του θεατή, με τον τελευταίο, αφού αποδεχτεί ότι μπορεί να περιμένει οτιδήποτε στη συνέχεια, να αφοσιώνεται στην ιστορία! Πονηρός ο Αμερικανός...του βγάζω το καπέλο!

Αφού ξεμπερδεύει με αυτό, περνά στην εξιστόρηση της πολιτικής σταδιοδρομίας του Milk. Στήνει πρώτα το χωροχρονικό περιβάλλον στο οποίο αυτός κινείται με αξιοζήλευτη λεπτομέρεια. ( Για παράδειγμα καθώς ο Milk διασχίζει ένα δρόμο του Σαν Φρανσίσκο στο βάθος μια μαρκίζα κινηματογράφου διαφημίζει το «Poseidon Adventure»). Έπειτα πιάνει το ύφος της εποχής. Η ταινία εξελίσσεται στα 70's, εποχή κοινωνικών αναδιατάξεων και αμφισβήτησης κατεστημένων 'αξιών'. Η ιστορία του Harvey Milk είναι από μόνη της ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της περιόδου εκείνης. Μια επαναστατική ανάδυση στην επιφάνεια ενός ζητήματος που μέχρι τότε θεωρείτο ταμπού. Ένας αγώνας μιας παραγκωνισμένης κοινωνικής ομάδας για αποδοχή από το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο. Η κινηματογράφηση όμως ενός αγώνα, όπως αναφέραμε και πιο πάνω, ελλοχεύει κινδύνους. Κινδύνους να υποκύψει το φιλμ στον κινηματογραφικό λαϊκισμό και στο επικών διαστάσεων μελό. Ευτυχώς το «Milk» αποφεύγει τον παραπάνω σκόπελο και μόνο στο φινάλε υποκύπτει μερικώς στις συμβάσεις του είδους. Στο μεγαλύτερο μέρος της η ταινία διατηρεί χαμηλούς και διακριτικούς τόνους. Η κάμερα του Gus Van Sant δε δίνει εξωπραγματικές διαστάσεις μεγαλείου στις δημόσιες ομιλίες του κεντρικού χαρακτήρα, αλλά παίρνει το ρόλο ενός ακροατή μέσα στο πλήθος! Κανείς δεν ανεβάζει το volume της μουσικής καθώς κορυφώνεται ο πολιτικός λόγος, αλλά αντίθετα κάποιος προνοεί να γυρίσει το μηχάνημα στο mute!

Ο Sean Penn με τη σειρά του, σα να έχει βάλει κι αυτός στοίχημα με τον εαυτό του να κερδίσει την ερμηνευτική μάχη που έχασε 2 χρόνια πριν, όταν υποδύθηκε έναν άλλο πολιτικάντη (στο ημιαποτυχημένο remake του «All the King's Men»), πετά από το παράθυρο το ρεσιτάλ γκριμάτσας και τσιρίδας που παρουσίασε στο προαναφερθέν φιλμ και δίνει μια ώριμη και προσεκτικά μελετημένη ερμηνεία, αποδεικνύοντας γιατί (δικαίως) θεωρείται μέσα στους κορυφαίους ηθοποιούς της γενιάς του.

Αν πρέπει να εντοπίσουμε κάποιο πρόβλημα σ' αυτή εδώ τη βιογραφία, είναι ότι λειτουργεί καλύτερα σαν χρονικό των πεπραγμένων του Harvey Milk και του γενικού κλίματος της εποχής, παρά σαν δράμα χαρακτήρων στην παράδοση της υπόλοιπης φιλμογραφίας του σκηνοθέτη. Στις πιο προσωπικές του στιγμές το «Milk» είναι ελλειμματικό και λιγότερο έντονο από ότι όταν κινείται σε μεγαλύτερη κλίμακα. Παρασυρμένος θαρρείς από το έργο του 'πολιτικού' Harvey Milk και την σημασία του για τη γκέι κοινότητα, ο Gus Van Sant λησμονεί να δώσει ανάλογο φιλμικό ποσοστό (όχι απαραίτητα με την έννοια του χρόνου)στον 'άνθρωπο' Milk, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τον παραμελεί ολοσχερώς. Για τον ίδιο λόγο είναι κάπως πιο ανεκτικός μαζί του, όταν εκείνος χρησιμοποιεί τη δυναμική της κοινότητας που εκπροσωπεί, για να ισχυροποιήσει τις παρασκηνιακές πολιτικές του θέσεις.

Σε κάθε περίπτωση όμως το «Milk» είναι μία από τις σημαντικότερες ταινίες της φετινής σεζόν και ευνοείται από τις τρέχουσες πολιτικές συγκυρίες για μια επιτυχημένη πορεία στη φετινή οσκαρική απονομή. Ο (ενδεχομένως κοπανιστός) αέρας αλλαγής που πνέει στην αμερικανική κοινωνία, καθώς αυτή εισέρχεται στην εποχή Obama, συνάδει με το ύφος του αγώνα του Harvey Milk και πιθανόν να βοηθήσει την ταινία να υπερισχύσει έναντι του κυριότερου ανταγωνιστή της : του εμπορικά επιτυχημένου και προσφιλέστερου στην Ακαδημία παραμυθιού του David Fincher που ακούει στο όνομα «The Curious Case of Benjamin Button».

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 15-01-2009  |  Διανομή: Odeon  |  Επίσημο Site