Io Capitano

O Seydou (Seydou Sarr) είναι ένα έφηβο αγόρι το οποίο, μαζί με τον ξάδελφό του Moussa (Moustapha Fall), αποφασίζει να φύγει από το Ντακάρ στη Σενεγάλη και να ταξιδέψει μέχρι την Ευρώπη. Αυτό που θα βιώσει είναι μια σύγχρονη Οδύσσεια μέσα από τους κινδύνους της ερήμου, τη φρίκη των στρατοπέδων συγκέντρωσης προσφύγων στη Λιβύη και τις απειλές της θάλασσας. Στο ταξίδι τους, οι δύο νεαροί θα χωριστούν, θα αναζητήσουν ο ένας τον άλλο, θα γνωρίσουν άλλους φτωχοδιάβολους που βρίσκονται κι εκείνοι σε αναζήτηση μιας καλύτερης μοίρας και θα ζήσουν από πρώτο χέρι τη σκληρότητα του σύγχρονου κόσμου.

Ο Matteo Garrone, ένας από τους πιο καταξιωμένους σκηνοθέτες του σύγχρονου ιταλικού κινηματογράφου, δεν μπορεί να κατηγορηθεί ότι κάνει ξανά και ξανά την ίδια ταινία. Από το ρεαλιστικό γκανγκστερικό δράμα «Gomorrah» (2008) που τον έκανε γνωστό διεθνώς μέχρι τα παραμυθένια, σουρεαλιστικά «Reality» (2012) και «Tale of Tales» (2015) κι από εκεί στο νεορεαλιστικό «Dogman» (2018) και τη φρέσκια, επίσης νεορεαλιστική ανάγνωση του «Pinocchio» (2019), ο Ιταλός δημιουργός πειραματίζεται κάθε φορά με τη φόρμα του, μη θέλοντας φαίνεται να ταυτιστεί με ένα ύφος κινηματογραφικής αφήγησης. Έτσι, για την τελευταία του ταινία επέλεξε να καταπιαστεί για πρώτη φορά με ένα καυτό πολιτικό ζήτημα της εποχής μας, το προσφυγικό.

Το «Io Capitano» είναι μια ρεαλιστική ταινία, πολύ συχνά επώδυνα ρεαλιστική, από την οποία όμως δε λείπουν κάποιες, προσεκτικά επιλεγμένες, δόσεις σουρεαλισμού. Αυτές είναι και οι καλύτερες στιγμές της ταινίας: για παράδειγμα, όταν μια γυναίκα που εγκαταλείφθηκε χωρίς νερό στη μέση της ερήμου πετά πάνω από τους υπόλοιπους πρόσφυγες που συνεχίζουν το δρόμο τους, ο Garrone κατορθώνει με μία εικόνα να αποτυπώσει την προσφυγική εμπειρία και την οδυνηρή γνώση όσων δεν υπήρξαν αρκετά τυχεροί ώστε να τα καταφέρουν. Αν κάτι συνδέει το φιλμ αυτό με το υπόλοιπο έργο του σκηνοθέτη, είναι ακριβώς ο ιδιαίτερος τρόπος με τον οποίο το στοιχείο του παραμυθιού διεισδύει σε μια κατά τ' άλλα νατουραλιστική αφήγηση.

Από την άλλη, το «Io Capitano» είναι υπερβολικά glossy για το είδος ταινίας που θέλει να είναι. Ο Garrone θέτει σαν στόχο να αποτυπώσει τη φρίκη και τη βία που αντιμετωπίζουν συχνά άνθρωποι σαν τους ήρωές του, όμως τα δρώμενα που παρακολουθούμε είναι πολύ καλογυαλισμένα και υπερ - σκηνοθετημένα για να μας ευαισθητοποιήσουν πραγματικά. Όπως ακριβώς και το «Green Border» της Agneszka Holland, που είδαμε στις αίθουσες λίγους μήνες πριν, έτσι και η ταινία αυτή είναι η ματιά ενός Ευρωπαίου σε ένα θέμα που, όσο ευαισθητοποιημένος κι αν είναι, δεν παύει να κοιτά από μια προνομιούχα, ασφαλή θέση, δίχως να συναισθάνεται απόλυτα την ταλαιπωρία των χαρακτήρων του.

Φυσικά, τέτοιες ταινίες είναι απαραίτητο να γίνονται σε μια Ευρώπη οι κυβερνήσεις της οποίας συχνά αρνούνται να αναγνωρίσουν το πρόβλημα. Το «Io Capitano» δε θα φέρει τη λύση, αλλά ίσως ευαισθητοποιήσει κάποιους από τους θεατές που θα τύχει να το παρακολουθήσουν. Καλογυρισμένο και τεχνικά άρτιο, δεν είναι μια από τις καλύτερες ταινίες του Garrone, αλλά η ύπαρξή του είναι απολύτως αιτιολογημένη κι αναγκαία. Μεγάλο όφελος για την ταινία αποτελούν οι πλήρως νατουραλιστικές ερμηνείες των ηθοποιών, και ειδικά των δύο νεαρών που ενσαρκώνουν τους πρωταγωνιστές. Δε γνωρίζουμε κατά πόσον είναι όλοι όσοι βλέπουμε στην οθόνη επαγγελματίες ηθοποιοί, πάντως ο / η casting director του φιλμ έκανε πολύ καλή δουλειά.

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 14-03-2024  |  Διανομή: Weird Wave  |  Επίσημο Site