The Exorcist: Believer

Από τότε που πέθανε η σύζυγός του δώδεκα χρόνια πριν, ο Victor Fielding (Leslie Odom Jr.) έχει μεγαλώσει την κόρη τους, Angela (Lidya Jewett), μόνος του. Όμως όταν η Angela κι η φίλη της Katherine (Olivia Marcum) εξαφανίζονται στο δάσος, μόνο και μόνο για να επιστρέψουν τρεις ημέρες αργότερα χωρίς καμία ανάμνηση του τι τους συνέβη, ξεκινά μια αλυσίδα γεγονότων που θα αναγκάσουν τον Victor να αντιμετωπίσει το απόλυτο κακό και να αναζητήσει τον μόνο άνθρωπο που μπορεί να τον βοηθήσει: την Chris McNeill (Ellen Burstyn).

To «The Exorcist» (1973) του William Friedkin είναι μια από τις καλύτερες ταινίες τρόμου που έχουν γυριστεί ποτέ. Υιοθετώντας ένα σχεδόν ντοκιμαντερίστικο σκηνοθετικό στιλ, ο σπουδαίος σκηνοθέτης μετέτρεψε μια αρχετυπική ιστορία δαιμονισμού σε ανεπανάληπτη αλληγορία για τη διαρκή μάχη του Καλού με το Κακό. Η εμπορική επιτυχία και η κριτική καταξίωση, που μετουσιώθηκε μάλιστα και σε οσκαρικές υποψηφιότητες, γέννησαν όχι μόνο αμέτρητους μιμητές, αλλά κι ένα franchise που μετρά από αρλούμπες ολκής («Exorcist II: The Heretic», 1977) μέχρι τίμιες, αν και τελικά άνισες απόπειρες συνέχισης της μυθολογίας του δαίμονα Παζούζου («The Exorcist III», 1990).

Εν έτει 2023, ήρθε η σειρά της κλασικής ταινίας του Friedkin να περάσει από την διαδικασία του requel. Ο συνήθης ύποπτος David Gordon Green, που προσφάτως μας έδωσε την αρκετά καλή νέα τριλογία «Halloween» (2018-2022), ανέλαβε να σκηνοθετήσει ισάριθμα σίκουελ που αγνοούν κάθε συνέχεια η οποία μεσολάβησε όλα αυτά τα χρόνια και συνεχίζει απευθείας την ιστορία της πρωτότυπης ταινίας. Εκεί, όμως, που ο Αμερικανός σκηνοθέτης κατάφερε να εκσυγχρονίσει και να εμπλουτίσει τη μυθολογία του Michael Myers στις συνέχειες της ταινίας του John Carpenter, αυτήν τη φορά αποτυγχάνει παταγωδώς να μας πείσει ότι έστω και αυτή η πρώτη ταινία της σχεδιαζόμενης τριλογίας έχει λόγο ύπαρξης διάφορο του γεμίσματος της τσέπης των παραγωγών. Το αποτέλεσμα είναι μια από τις χειρότερες ταινίες όλων των εποχών και μακράν το πιο απαράδεκτο φιλμ του franchise - μπροστά του, το «The Heretic» μοιάζει με ταινία του Ingmar Bergman.

Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά προβλήματα, τα οποία βέβαια σχετίζονται με το είδος της ταινίας. Όπως κάθε άλλο φιλμ της σειράς, το «The Exorcist: Believer» είναι ταινία τρόμου. Πώς, λοιπόν, γίνεται το σίκουελ μιας από τις εμβληματικότερες ταινίες του είδους, η οποία πενήντα χρόνια μετά την πρώτη προβολή της παραμένει ένα από τα πιο τρομακτικά πράγματα που έχουμε δει ποτέ, να μην περιλαμβάνει, κυριολεκτικά, ούτε μία τρομακτική σκηνή; Μονάχα η σκηνή στο μπάνιο με τα φώτα που αναβοσβήνουν κατορθώνει για κλάσματα του δευτερολέπτου να σε ανατριχιάσει, αλλά πριν καν τελειώσει συνειδητοποιείς πως δεν πρόκειται να τρομάξεις. Κατά τ' άλλα, ούτε οι σκηνές του εξορκισμού, που είναι μακράν οι γελοιωδέστερες της κατηγορίας τους, ούτε οι σεκάνς αιματοχυσίας καταφέρνουν να προκαλέσουν το παραμικρό ενδιαφέρον. Τίγκα στο CGI, τα κακόγουστα εφέ, την ενοχλητική ηχητική μπάντα και το αλλοπρόσαλλο μοντάζ, η ταινία αδυνατεί να υπηρετήσει υποτυπωδώς το είδος της, κάνοντάς μας να νοσταλγούμε πρόσφατα μέτρια, αλλά τουλάχιστον χαβαλετζίδικα, φιλμ σαν το «The Pope's Exorcist» του Julius Avery.

Όμως τα ελαττώματα του «The Exorcist: Believer» δεν τελειώνουν εκεί. Το σενάριο, όπως φαίνεται ήδη από τον τίτλο του έργου, κάτι προσπαθεί να μας πει γύρω από την σημασία της πίστης, αλλά και την απώλεια (ναι, άλλη μια σύγχρονη ταινία τρόμου που περιστρέφεται γύρω από αυτό το θέμα), ποτέ όμως δεν το κάνει ολοκληρωμένα. Τα όποια μηνύματα είναι απλοϊκά και ενίοτε εξοργιστικά, αφού ο Green και οι συν - σεναριογράφοι του ασελγούν πάνω στην ταινία που, υποτίθεται, ανέλαβαν να τιμήσουν. Εκεί που ο Friedkin κατέληγε πως το Κακό είναι ανίκητο και μονάχα μικρές μάχες μπορούν ενίοτε να κερδηθούν, ο Green φαίνεται να αγκαλιάζει τον χριστιανικό φονταμενταλισμό και να μας "διδάσκει" ότι αν αγαπάμε τον Χριστούλη όλα θα πάνε καλά. Δεν πειράζει μωρέ που το παιδί του γείτονα θα τα τινάξει, το δικό μας θα τη βγάλει καθαρή. Ω, τι Χριστιανικό!

Αλλο βασικό ζήτημα της ταινίας είναι οι χαρακτήρες της, παλιοί και νέοι. Οι τελευταίοι είναι εντελώς αδιάφοροι και προχειρογραμμένοι, με αποτέλεσμα να μη δίνουμε δεκάρα για το τι θα τους συμβεί στην ταινία - για την ακρίβεια, ο γράφων καθ' όλη τη διάρκεια της προβολής, και για να το θέσουμε με γηπεδικούς όρους, ήταν με τον Παζούζου. Το γεγονός ότι αυτός ο φουκαράς δαίμονας έχει αναγκαστεί να στοιχειώσει τόσο αδιάφορα πλάσματα προκειμένου να επιστρέψει στον κόσμο μας δημιούργησε σε αυτόν τον θεατή έντονα συναισθήματα οίκτου και συμπόνοιας για το στοιχειό που κάποτε είχε τη δύναμη να μας προκαλεί αϋπνίες και πλέον μας φέρνει μόνο χασμουρητά. Αυτές οι σκέψεις μετατράπηκαν σε ανοιχτή συμπαράσταση όταν ο Green έβαλε στο παιχνίδι την Ellen Burstyn, πρωταγωνίστρια του κλασικού «The Exorcist», χωρίς ο χαρακτήρας της να συνεισφέρει τίποτα στην πλοκή. Το μουσικό θεματάκι της πρωτότυπης ταινίας έφερε προσωρινά ρίγη συγκίνησης, σύντομα όμως ο σκηνοθέτης - σεναριογράφος φρόντισε να τα διώξει εμφανίζοντας στην τελευταία σκηνή ακόμα έναν γνώριμο χαρακτήρα, σε ένα υποτιθέμενο twist που έχεις προβλέψει από το πρώτο δεκάλεπτο του φιλμ, δε συνεισφέρει απολύτως τίποτα και υπάρχει εκεί απλά ως fan service και για να αφήσει υποσχέσεις για τις επόμενες δύο ταινίες - α, να κάτι αληθινά τρομακτικό σε αυτήν την ταινία: το ενδεχόμενο να δούμε άλλες δύο σαν αυτήν.

Αν θέλετε να δείτε έναν σκηνοθέτη προφανώς κυριευμένο από τον Παζούζου να ασελγεί δίχως έλεος μήτε συναίνεση επάνω σε μια από τις καλύτερες ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου, πηγαίνετε να δείτε το «The Exorcist: Believer». Εμείς οι υπόλοιποι θα ευχηθούμε απλά οι δυσμενέστατες κριτικές να οδηγήσουν τους παραγωγούς στην απόφαση να μην γυριστούν τελικά άλλες δύο ταινίες. Δε χρειαζόμαστε άλλα σίκουελ του «The Exorcist». Η πρώτη ταινία ήταν σπουδαία και θα είναι μαζί για πάντα, για αιώνες μετά τον πρόσφατο θάνατο του δημιουργού της. Δεν τον τιμούμε όμως αλλοιώνοντας το όραμά του. Τον τιμούμε αντλώντας μαθήματα από την σπουδαία παρακαταθήκη του για να δημιουργήσουμε νέα, πρωτότυπα, τολμηρά, ριζοσπαστικά, σπουδαία έργα τέχνης σαν τα δικά του.

Πρεμιέρα στην Ελλάδα: 12-10-2023  |  Διανομή: Tanweer  |  Επίσημο Site